Cứ khỏi vài hôm lại bị nhiệt miệng khiến bạn khó chịu, ăn uống đau rát? Cùng tìm hiểu tại sao bị nhiệt miệng liên tục và cách khắc phục tận gốc để miệng luôn khỏe mạnh, không còn tái phát.

Tại sao bị nhiệt miệng liên tục

Hiểu đúng về nhiệt miệng và lý do tại sao bị nhiệt miệng liên tục

Nếu chỉ bị nhiệt miệng thỉnh thoảng, bạn có thể xem đó là chuyện nhỏ. Nhưng khi các vết loét xuất hiện liên tục, thậm chí chưa lành đã nổi thêm, đó là dấu hiệu cơ thể đang “lên tiếng”. Nhiệt miệng kéo dài không chỉ khiến bạn đau rát, khó ăn, khó nói, mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng, giấc ngủ và chất lượng cuộc sống. Vậy tại sao bị nhiệt miệng liên tục, và làm sao để dứt điểm tình trạng này?

Nhiệt miệng (hay loét áp-tơ) là những vết loét nhỏ, tròn, có viền đỏ và lõm trắng hoặc vàng, thường xuất hiện ở lưỡi, nướu, môi hoặc mặt trong má. Chúng không lây nhiễm nhưng lại rất dễ tái phát.

Cơ chế hình thành vết loét

Niêm mạc miệng bị tổn thương do nhiều yếu tố khác nhau – từ cọ xát, vi khuẩn, cho đến rối loạn miễn dịch. Khi lớp biểu mô miệng mỏng đi, vi khuẩn trong khoang miệng xâm nhập, tạo phản ứng viêm, dẫn đến loét và đau rát.

Một người khỏe mạnh có thể bị nhiệt miệng 1–2 lần/năm, nhưng nếu bạn gặp tình trạng bị nhiệt miệng liên tục, nghĩa là hệ miễn dịch, chế độ ăn hoặc thói quen sinh hoạt của bạn đang gặp vấn đề.

Nhiệt miệng liên tục cảnh báo điều gì?

Nhiệt miệng không đơn thuần là “nóng trong”. Nó có thể là biểu hiện của mất cân bằng vi sinh miệng, thiếu hụt vitamin, hoặc rối loạn miễn dịch. Thậm chí, nếu kéo dài hơn 2 tuần không khỏi, bạn nên đi khám vì có thể là dấu hiệu của bệnh lý khác như viêm niêm mạc, nhiễm nấm Nhiệt miệng tái phát thường do nhiều yếu tố như stress, thiếu vitamin hoặc chấn thương niêm mạc

Nguyên nhân tại sao bị nhiệt miệng liên tục

Thiếu hụt vitamin và khoáng chất

Cơ thể thiếu vitamin B1, B2, B6, B12, vitamin C, sắt hoặc kẽm làm niêm mạc dễ tổn thương, vết loét lâu lành và dễ tái phát. Đây là nhóm vitamin giúp tái tạo tế bào mô mềm, chống viêm và tăng sức đề kháng.

Nếu bạn ăn uống thiếu rau xanh, trái cây hoặc ăn kiêng quá mức, rất dễ bị thiếu nhóm vi chất này. Khi đó, dù vết nhiệt miệng có lành, chỉ cần căng thẳng hoặc mất ngủ, chúng sẽ xuất hiện trở lại.

Căng thẳng kéo dài và thiếu ngủ

Stress kích thích cơ thể tiết cortisol – một loại hormone làm giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ viêm nhiễm. Thiếu ngủ khiến quá trình phục hồi tế bào bị gián đoạn, dẫn đến vết thương nhỏ trong miệng lâu lành.

Nhiều người nhận thấy mỗi khi căng thẳng công việc, thức khuya hay lo lắng kéo dài, các vết loét lại bùng phát. Đó là minh chứng cho mối liên hệ giữa tâm lý và hệ miễn dịch trong khoang miệng.

Chấn thương cơ học trong miệng

Cắn nhầm má, đeo niềng răng, răng khôn mọc lệch hoặc đánh răng quá mạnh đều có thể làm trầy niêm mạc. Khi vùng tổn thương này tiếp xúc với vi khuẩn, chúng nhanh chóng viêm loét. Nếu nguyên nhân cơ học không được loại bỏ, bạn sẽ bị nhiệt miệng liên tục dù đã bôi thuốc hay uống vitamin.

Dị ứng hoặc phản ứng với thực phẩm

Một số người có cơ địa nhạy cảm, dễ bị loét miệng khi ăn các thực phẩm như hải sản, sô-cô-la, trái cây chua (cam, dứa, cà chua), hay đồ cay nóng. Ngoài ra, kem đánh răng chứa sodium lauryl sulfate (SLS) cũng có thể gây kích ứng.

Nếu bạn thường xuyên loét miệng sau khi ăn một loại thực phẩm cụ thể, hãy thử loại bỏ chúng khỏi thực đơn để kiểm chứng.

Bệnh lý toàn thân

Trong một số trường hợp, nhiệt miệng tái phát liên tục có thể liên quan đến bệnh viêm ruột, rối loạn nội tiết, tiểu đường, lupus ban đỏ hoặc HIV. Đây là nhóm nguyên nhân ít gặp nhưng nghiêm trọng, cần khám chuyên khoa nếu tình trạng kéo dài quá 3 tuần.

Súc miệng bằng nước muối loãng giúp sát khuẩn và giảm viêm loét nhanh

Cách khắc phục khi bị nhiệt miệng liên tục

Để chấm dứt tình trạng bị nhiệt miệng liên tục, bạn cần kết hợp giữa chăm sóc tại chỗ, bổ sung dinh dưỡng và điều chỉnh lối sống.

Chăm sóc miệng đúng cách

Hạn chế ăn cay, chua, mặn trong giai đoạn đang loét. Súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối loãng 2–3 lần mỗi ngày để làm sạch và giảm viêm.

Dùng bàn chải mềm, chải nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương thêm vùng loét. Có thể dùng gel bôi nhiệt miệng chứa lidocain hoặc chiết xuất thiên nhiên như lô hội, cam thảo để làm dịu và nhanh lành vết thương.

Nếu bạn đang đeo niềng hoặc răng khôn mọc lệch gây cọ xát, nên đến nha sĩ để chỉnh sửa hoặc xử lý dứt điểm nguyên nhân cơ học.

Bổ sung dinh dưỡng hợp lý

Tăng cường nhóm vitamin B, C và kẽm trong chế độ ăn. Rau cải xanh, trứng, cá, sữa, đậu hũ, cà chua chín và trái cây họ cam quýt đều rất tốt cho mô niêm mạc.

Uống đủ 1,5–2 lít nước mỗi ngày để giữ ẩm khoang miệng, tránh khô rát. Nếu bạn có thói quen uống cà phê hoặc bia rượu, hãy giảm dần, vì những đồ uống này làm mất nước và tăng tính axit trong miệng – điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.

Giảm căng thẳng và điều hòa giấc ngủ

Cơ thể mệt mỏi, căng thẳng kéo dài là nguyên nhân tiềm ẩn khiến bạn bị nhiệt miệng liên tục dù đã ăn uống đầy đủ. Hãy tập thể dục nhẹ, thiền, hoặc nghe nhạc thư giãn 15 phút trước khi ngủ. Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày giúp hệ miễn dịch hoạt động ổn định và ngăn tái phát hiệu quả.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu nhiệt miệng kéo dài hơn 2 tuần, tái phát liên tục hơn 3 lần/tháng hoặc kèm sốt, mệt mỏi, sụt cân, bạn cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra.

Bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân cụ thể qua xét nghiệm máu hoặc soi niêm mạc. Tùy trường hợp, có thể cần bổ sung vi chất, điều trị viêm nhiễm, hoặc kiểm tra bệnh lý toàn thân.

Đừng tự ý dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc bôi mạnh khi chưa có chỉ định, vì có thể làm viêm nặng hơn hoặc gây loạn khuẩn trong miệng.

Nếu bạn thường xuyên tự hỏi tại sao bị nhiệt miệng liên tục, câu trả lời nằm ở chính thói quen và tình trạng sức khỏe của bạn. Thiếu vitamin, căng thẳng, mất ngủ, tổn thương niêm mạc hay vệ sinh kém đều là nguyên nhân phổ biến.